Konserwacja i użytkowanie patelni żeliwnej

Patelnie z naturalnego żeliwa bez żadnych zbędnych dodatków to moje ulubione naczynia w kuchni i stosuję je od wielu lat. Początkowo, kilkanaście lat temu, długo szukałem informacji na temat pielęgnacji i użytkowania żeliwa. Niestety, były one szczątkowe, mało wiarygodne i miało się wrażenie, że czyta się ciągle jedno i to samo. Udało mi się z tych wszystkich treści wywnioskować nieco podstaw, a reszty nauczyłem się już sam. Teraz, po latach praktyki jestem myślę na odpowiednim miejscu, żeby opowiedzieć o konserwacji i użytkowaniu patelni żeliwnych z perspektywy osoby, która dużo o tym czytała, ale która przede wszystkim nabyła praktyki w obchodzeniu się z tymi specyficznymi naczyniami.

Patelnia żeliwna — czyli jaka?

To patelnia inna niż pozostałe. Aby móc z niej korzystać z przyjemnością, należy wiedzieć, z czym mamy do czynienia. Każdy amator może nauczyć się użytkowania żeliwa, musi jednak nieco na ten temat poczytać i przede wszystkim — być gotowym poświęcić trochę czasu na pielęgnację.

Naczynia żeliwne powstają z połączenia żelaza oraz węgla. Żeliwo żeliwu nie jest jednak równe. Podczas gdy jedne naczynia żeliwne są tylko z tych dwóch składników, inne patelnie są uzupełnione o przeróżne domieszki, są lżejsze, lub posiadają nieprzywierające powłoki, które wpływają negatywnie na trwałość naczynia. Przede wszystkim pamiętajcie: prawdziwa patelnia żeliwna musi być ciężka. Bardzo dobrej jakości patelnie żeliwne oferują dwie ukraińskie marki: Brizoll i Maysternya.

Jak myć żeliwo?

Do pielęgnacji naczyń żeliwnych najlepiej nie wykorzystywać żadnych detergentów. Żeliwo wchłania detergenty i później nasze posiłki mogą smakować chemią. Jak więc myć żeliwo? Pod czystą, bieżącą wodą. Co za tym idzie naczynie żeliwne nigdy nie powinno lądować w zmywarce. Kiedy już umyjemy patelnię, osuszamy ją i smarujemy cienką warstwą tłuszczu. Najprostszym sposobem jest wykorzystanie pędzelka kuchennego, lub przetarcie patelni nasączonym w oleju ręcznikiem. Taka konserwacja zapobiegnie rdzewieniu żeliwa. Po takiej pielęgnacji naczynie możemy odłożyć na półkę, powinno być to miejsce o niskiej wilgotności, można tam też położyć pochłaniacz wilgoci. Dowiedz się także, jak wyczyścić garnek żeliwny z rdzy.

Konserwacja naczyń żeliwnych

Przed pierwszym użyciem i co kilka miesięcy należy poddawać patelnię dogłębnej impregnacji. Poniżej cały proces krok po kroku.

1. Patelnie dokładnie myję i osuszam ręcznikiem papierowym.
2. Do wnętrza naczynia wsypuję sól i prażę ją na małym ogniu około 10 minut.
3. Następnie do patelni wlewam olej i gotuję na małym ogniu przez 15 minut.

Po przeprowadzeniu takiej konserwacji patelnia będzie gotowa do użytku.

Co mogę, a czego nie powinienem przyrządzać w żeliwie?

W żeliwnym naczyniu z łatwością przygotujesz:

• steki i inne mięsa niepanierowane
• bigos, gulasz i leczo
• potrawki i pieczenie
• grochówka i fasolka po bretońsku
• ziemniaki pieczone

Nie rób tego w naczyniu żeliwnym:

• delikatne zupy i kremy
• soków i kompotów
• masy i kremy do ciast
• potrawy kwaśne
• lekkie sosy do makaronów
• omlet

Do tego typu zadań znacznie lepiej sprawdzą się komplety garnków emaliowanych, patelnie z powłoką emaliowaną lub inną, nieprzywierającą i gładką powierzchnią.

Dowiedz się więcej i przeczytaj nasz artykuł: Jak wyczyścić garnek żeliwny z rdzy?